Żużel to obecnie jedna z najpopularniejszych dyscyplin w naszym kraju. Mecze ligowe i zawody indywidualne przyciągają na stadiony kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy widzów. Jeszcze więcej fanów ogląda zmagania przed telewizorami. Dziś podstawowe zasady „czarnego sportu” zna większość osób w jakimś stopniu interesujących się sportem. Jak jednak wyglądały narodziny tej dyscypliny? Skąd wziął się sport żużlowy?
Początki żużla na świecie
Żużel to jeden ze sportów motorowych, dlatego za zalążki dyscypliny można uznać już pierwsze wyścigi, które odbywały się po wynalezieniu motocykli, czyli pod koniec XIX i na początku XX wieku. Pierwszy turniej, który w nieco bardziej zbliżony sposób przypominały dzisiejsze zmagania żużlowców, odbył się 15 grudnia 1923 w australijskim West Maitland. Z kolei w Europie (a dokładniej w Wielkiej Brytanii) pierwszy turniej żużlowy odbył się w 1927 roku w Manchesterze. Pierwszym „masowym” wydarzeniem, które oglądało ok. 30 tysięcy widzów, był turniej w High Beach w 1929 roku. Następnym ważnym krokiem w rozwoju tego sportu było powstanie pierwszej ligi żużlowej – British Elite League w 1929 roku oraz organizacja pierwszych Indywidualnych Mistrzostw Świata w 1936 roku. Na przestrzeni następnych kilkudziesięciu lat żużel stał się dość popularną dyscypliną w kilku europejskich państwach (przede wszystkim w Polsce, Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii) oraz w Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii i w nieco mniejszym stopniu w innych państwach.
Historia żużla w Polsce
Początek historii żużla w Polsce zbiega się w czasie z pierwszymi turniejami żużlowymi na świecie. Przyjmuje się, że pierwsze Indywidualne Mistrzostwa Polski odbyły się 7 sierpnia 1932 roku w Mysłowicach. Początkowo rozgrywki odbywały się w różnych kategoriach (ustalanych na podstawie klasy motocykli – do 350 cm³ i do 500 cm³). Profesjonalna liga żużlowa w Polsce, która przyciąga dziś tysiące widzów na stadiony, powstała już po wojnie, w 1948 roku. Początkowo największą popularnością i sukcesami cieszyły się zawody organizowane w Anglii, Szwecji oraz w Danii, jednak mniej więcej od lat 90 XX wieku, polskie ligi oraz polscy zawodnicy zaczęli wieść prym. Polska reprezentacja 13 razy zdobyła Drużynowe Mistrzostwo Świata, a w naszej Ekstralidze ścigają się wszyscy najlepsi zawodnicy z całego świata. Najbardziej utytułowanymi klubami, według ilości zdobytych medali w Mistrzostwach Polski, są Unia Leszno ROW Rybnik, Polonia Bydgoszcz i Falubaz Zielona Góra. W ostatnich latach największe sukcesy w indywidualnych zawodach odniósł Bartosz Zmarzlik, który dwa razy zwyciężył w cyklu Grand Prix i zdobył tym samym tytuł Indywidualnego Mistrza Świata.